Als uitvaartondernemer heb ik de eer gehad om vele families te begeleiden in hun moeilijkste momenten. In al die jaren heb ik gezien hoe rouwen niet alleen een emotionele last met zich meebrengt, maar ook een intensief en vaak onderschat proces is. Rouwen is zonder twijfel hard werken en het verdient erkenning en begrip.
Rouwen is geen lineair proces; het kent geen vaste stappen of tijdschema's. Iedereen ervaart rouw op zijn of haar eigen manier, het is belangrijk om die individualiteit te respecteren. Het verwerken van verlies vergt tijd en inspanning, het is een proces dat niet kan worden overgeslagen of overhaast.
Onlangs, tijdens een uitvaart die ik begeleidde, overviel het mij weer: het pijnlijke gemis van mijn moeder.
Een spreker droeg een gedicht voor dat me diep raakte: "Een moeder sterft altijd te vroeg." De woorden resoneerden met mijn eigen verlies en mijn emoties waren zichtbaar voor een familielid, zij wist dat mijn moeder was overleden. Ze merkte mijn emotionele reactie op en deelde dit met de spreker, die vervolgens naar me toe kwam om zijn medeleven te betuigen.
Na afloop condoleerde de spreker mij met mijn verlies. Mijn verbazing was voelbaar en ik vertelde dat mijn moeder al in 2008 overleden is. De spreker verzuchtte zich, ‘’Dus het gaat nooit over?’ ’Ik kon niet anders dan erkennen dat het gemis blijft. Rouwen is geen proces met een vastgestelde einddatum; het is een persoonlijke reis met ups en downs.
Ik vertelde hem eerlijk dat het gemis van mijn moeder nog steeds voelbaar is. "Nee, sorry," zei ik, "de scherpe randjes gaan er een beetje vanaf, maar het gemis blijft, soms wat meer, soms wat minder." Het was een eerlijke uiting van de waarheid dat rouwen een voortdurende reis is, met dagen waarop de pijn intenser is en dagen waarop we wat meer veerkracht ervaren.
Het voorval benadrukte voor mij opnieuw dat rouwen een universeel, maar ook zeer persoonlijk proces is. Probeer met compassie om te gaan met rouwenden in je omgeving. Men ziet rouw vaak als een ‘’probleem’’ dat ‘’opgelost’’ of ‘’verwerkt’’ moet worden, alleen dat is het nu net: er is geen oplossing voor het gemis van een dierbare. Dat gevoel blijft, je leert er alleen mee te leven.
Als uitvaartondernemer ben ik getuige geweest van hoe mensen worstelen met het vinden van betekenis en een nieuwe balans na het verlies van een geliefde. Rouwen is niet alleen het accepteren van de realiteit van de dood, maar ook het herontdekken van een nieuw leven zonder degene die we liefhadden. Het vergt introspectie, zelfcompassie en soms professionele begeleiding om het leven opnieuw vorm te geven.
Als uitvaartondernemer ben ik er om families te ondersteunen en waar nodig door te verwijzen naar de juiste professionals in dit complexe proces.